fit, fitness

La angla vorto fitness ŝajnas esti tre internacia: Vikipedio havas artikolon kun tiu titolo en amaso da lingvoj, inkluzive de la rusa (фитнес) kaj la japana (フィットネス huittonesu). Trovi Esperantan ekvivalenton estas malfacile, kaj ĝis nun preskaŭ neniu aŭdacis rekte prunti ĝin kiel fitnes/o, malgraŭ unu uzo en Vikipedio.

"Zorgu vin": sekcio dediĉita al la psikologio, sano, fitneso aŭ nutrado.

La esenco de fitness estas meti aŭ teni sian korpon en la fizika stato en kiu ĝi povas maksimume funkcii. Tio estas pli ol nura “korpa bonstato”. Oni povas esti tute sana kaj vigla, kapabla piediri ĉiutage al kaj de la fervojstacio por iri al la laboro, tamen ne havi “fitness”.
En sia GW Deutsch-Esperanto Krause havas

Fitness f fizika forto (od sano)

En la franca oni foje kaptas la ideon per la vorto forme, por kiu LePD proponas freŝeco.
Anglalingvanoj tuj rilatigas fitness al la adjektivo fit, de kiu ĝi estas la substantivigita formo. Iu, kiu estas “fit”, povas kuri dek kilometrojn, aŭ naĝi tridek minutojn seninterrompe, aŭ bone ludi piedpilkon dum horo kaj duono. La plimulto de la homoj, la plimulton de la tempo, estas fizike sanaj sed tamen ne “fit”. Oni “fit”igas sin per regula trejniĝado, tiel adaptante sian korpon al la aldonaj postuloj.
Eble do oni povus por “fit” diri trejnita, kaj por “fitness” trejniteco.

Fit estas vorto kun multaj aliaj signifoj. Provizore mi havas

fit sana, (korpe) trejnita; deca, taŭga; kapabla, preta; (bone) sidi, taŭgi, esti laŭmezura; adapti; fiks-i tr, munt-i tr, -iĝi; ekipi; (epilepsia) atako; ~ for purpose celtaŭga; ~ for work laborkapabla

En la brita slango ĝi signifas ankaŭ “seksa alloga”, sed slangon mi plejparte ignoras: same tiajn idiotismojn kiel by fits and starts, he had us all in fits, (brite) fit to drop, fit to burst, (usone) fit to be tied.