Monday 1 June 2009

plaque

Antaŭ kvardek jaroj, la sola senco de la anɡla vorto plaque kiun mi konis estis peco da plata metalo, ligno aŭ ŝtono, uzata kiel premio aŭ fiksita al konstruaĵo kiel memortabulo: do en Esperanto ŝildo.
Sed nun oni ofte aŭdas plaque en aliaj sencoj. Unu estas la maldika tavolo da bakteriaĵo formiĝanta ĉe la dentoj, kiun oni forigas per brosado. Dua estas kaĉosimila materio kiu formiĝas en la arterioj kaj kondukas al aterozo.

Estas du kandidatoj por nomi ilin en Esperanto: plak/ kaj plat/.

Plak/(aĵ)o laŭ PIV estas plato sur kiu oni plakis ion (= almetis maldikan lamenon el multekosta materialo). Ĉe dentoj kaj arterioj temas ne pri multekosta sed pri malutila materialo. Do se ni volas nomi tian plaque plako(j)plakaĵo(j) ni devos vastigi tiun difinon.
Plat/o estas ĉio ajn plata, angle plate. Sed denta kaj arteria plaque ne estas plataj. Malgraŭ tio, sub aterom/o PIV mencias “durajn platojn”.
Por la denta malutilaĵo, Vikipedio donas france plaque, hispane-portugale placa, itale placca, ĉeĥe plak, nederlande (tand)plak, hungare plakk, finne plakki.
Ĉe la arterioj, france temas pri plaquettes, hispane-portugale placa, itale placca.
Mi konkludas, ke por ĉiuj medicinaj/fiziologiaj sencoj de plaque taŭgas diri en Esperanto plak/o. La PIV-difino bezonas konsiderindan vastigon.

2 comments:

  1. Via propono ne malplakas al mi.
    amoke
    István Ertl

    ReplyDelete
  2. plaque dentaire - denta plako
    Lexique et dictionnaire médical français-espéranto
    http://vortareto.free.fr/dictionnaire/fr-esp/p.htm

    Mike L

    ReplyDelete